داروهایی که نباید با قهوه مصرف کنید

قهوه با داروهایی مثل لووتیروکسین، ضدافسردگی‌ها، مسکن‌ها، اسپرین، یا داروهای قلبی مثل متوپرولول، لیزینوپریل، آمودارون تداخل می‌کند و ممکن است اثرشان را کم کند یا عوارضی مثل کاهش فشار خون، بی‌قراری، تپش قلب یا مشکلات معده ایجاد کند. برای اینکه اذیت نشوید برچسب دارو را چک کنید، بین قهوه و دارو فاصله بیندازید و حتما با پزشک مشورت کنید. در ادامه همه‌چیز را توضیح خواهیم داد تا خیالتان راحت شود.

کافئین یک محرک طبیعی است که در قهوه، چای، نوشابه‌های انرژی‌زا و حتی برخی داروها یافت می‌شود. این ماده با تحریک سیستم عصبی مرکزی، ضربان قلب را افزایش می‌دهد، فشارخون را موقتاً بالا می‌برد و سرعت حرکت مواد در دستگاه گوارش را بیشتر می‌کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود کافئین روی نحوه جذب، متابولیسم یا دفع برخی داروها تأثیر بگذارد.

برای مثال، اگر دارویی نیاز به جذب در معده خالی داشته باشد، قهوه می‌تواند این فرآیند را مختل کند. یا اگر دارویی توسط همان آنزیم‌های کبدی که کافئین را تجزیه می‌کنند پردازش شود، ممکن است رقابت بین این دو باعث افزایش عوارض یا کاهش اثربخشی شود. حالا بیایید ببینیم کدام دسته‌های دارویی بیشتر در معرض این تداخلات هستند.

داروهایی که با قهوه تداخل دارند

۱. داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا

اگر سرما خورده‌اید و از داروهایی مثل سودافد استفاده می‌کنید، قهوه ممکن است دردسرساز شود. سودوافدرین، ماده اصلی در بسیاری از داروهای ضداحتقان، یک محرک است، درست مثل کافئین. وقتی این دو با هم مصرف شوند، اثرات محرک آن‌ها جمع می‌شود و ممکن است احساس بی‌قراری، عصبانیت، سردرد، تپش قلب یا حتی بی‌خوابی کنید.
بعضی از قرص‌های سرماخوردگی خودشان کافئین دارند تا اثر مسکن‌ها را تقویت کنند. حالا اگر شما یک فنجان قهوه هم بنوشید، این مقدار کافئین اضافی می‌تواند عوارض را بدتر کند. برای افراد مبتلا به دیابت، این ترکیب حتی خطرناک‌تر است، چون مطالعات نشان داده‌اند که کافئین و سودوافدرین می‌توانند قند خون و دمای بدن را بالا ببرند.
این مشکل فقط به سرماخوردگی محدود نمی‌شود. داروهای ADHD (مثل آمفتامین‌ها) و داروهای آسم (مثل تئوفیلین) هم ساختاری شبیه کافئین دارند. ترکیب این داروها با قهوه می‌تواند خطر تپش قلب یا اختلال خواب را افزایش دهد.

قبل از مصرف داروهای سرماخوردگی، برچسب آن‌ها را بخوانید و ببینید آیا کافئین دارند یا خیر. اگر از داروهای ADHD یا آسم استفاده می‌کنید، با پزشک یا داروساز درباره میزان مجاز مصرف قهوه مشورت کنید. اگر بعد از نوشیدن قهوه احساس بی‌قراری یا تپش قلب کردید، مصرف کافئین را کاهش دهید یا به قهوه بدون کافئین روی بیاورید.

داروهایی که با قهوه تداخل دارند

۲. داروهای تیروئید

اگر برای کم‌کاری تیروئید لووتیروکسین مصرف می‌کنید، احتمالاً شنیده‌اید که باید آن را با معده خالی بخورید. اما آیا می‌دانستید که قهوه می‌تواند جذب این دارو را تا ۵۰ درصد کاهش دهد؟ کافئین باعث می‌شود غذا و دارو سریع‌تر از معده و روده عبور کنند، که زمان کمتری برای جذب لووتیروکسین باقی می‌گذارد. حتی ممکن است کافئین در معده به مولکول‌های دارو بچسبد و مانع ورود آن به جریان خون شود.
نتیجه؟ اگر قهوه را بلافاصله بعد از لووتیروکسین بنوشید، ممکن است علائم کم‌کاری تیروئید مثل خستگی، افزایش وزن یا یبوست برگردند، حتی اگر دارو را سر وقت مصرف کرده باشید. این مشکل بیشتر در قرص‌های لووتیروکسین دیده می‌شود تا فرم مایع آن.
داروهای پوکی استخوان مثل آلندرونات و ریزدرونات (بیس‌فسفونات‌ها) هم همین حساسیت را دارند. این داروها هم باید با معده خالی و با فاصله ۳۰ تا ۶۰ دقیقه از غذا یا نوشیدنی مصرف شوند.
لووتیروکسین یا بیس‌فسفونات‌ها را صبح با یک لیوان آب مصرف کنید و حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه صبر کنید تا قهوه بنوشید. اگر فراموش کردید و قهوه خوردید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا مطمئن شوید سطح داروی شما در خون کافی است. علائم مثل خستگی یا یبوست را جدی بگیرید و اگر ادامه پیدا کردند، با پزشکتان تماس بگیرید.

۳. داروهای ضدافسردگی و ضد روان‌پریشی

اگر از داروهای ضدافسردگی مثل سرترالین یا سیتالوپرام (از خانواده SSRI) استفاده می‌کنید، ممکن است قهوه روی اثربخشی آن‌ها تأثیر بگذارد. مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند که کافئین می‌تواند در معده به این داروها بچسبد و جذب آن‌ها را کاهش دهد. این یعنی ممکن است داروی ضدافسردگی‌تان به‌طور کامل کار نکند و علائم افسردگی یا اضطراب برگردند.
داروهای قدیمی‌تر مثل آمی‌تریپتیلین و ایمی‌پرامین (از خانواده TCA) داستان پیچیده‌تری دارند. این داروها توسط آنزیم کبدی CYP1A2 تجزیه می‌شوند، همان آنزیمی که کافئین را هم پردازش می‌کند. وقتی قهوه می‌نوشید، کافئین و دارو برای این آنزیم رقابت می‌کنند، که ممکن است باعث شود دارو دیرتر از بدن دفع شود و عوارضی مثل خواب‌آلودگی یا عصبانیت بیشتر شود. یا برعکس، کافئین دیرتر دفع شود و شما احساس بی‌قراری طولانی‌تری کنید.
برای داروهای ضد روان‌پریشی مثل کلوزاپین هم همین مشکل وجود دارد. یک مطالعه نشان داد که دو تا سه فنجان قهوه می‌تواند سطح خونی کلوزاپین را تا ۹۷ درصد افزایش دهد، که خطراتی مثل گیجی، خواب‌آلودگی یا حتی عوارض جدی‌تر را به دنبال دارد.

اگر از داروهای ضدافسردگی یا ضد روان‌پریشی استفاده می‌کنید، عادت مصرف قهوه‌تان را با پزشک در میان بگذارید. اگر بعد از قهوه احساس بی‌قراری، اضطراب یا خواب‌آلودگی غیرعادی کردید، ممکن است نشانه تداخل باشد. مصرف کافئین را کم کنید. قهوه بدون کافئین می‌تواند گزینه خوبی باشد تا هم از طعم قهوه لذت ببرید و هم نگران تداخل نباشید.

۴. مسکن‌ها

برخی مسکن‌های بدون نسخه مثل آسپرین یا پاراستامول حاوی کافئین هستند تا اثرشان را تقویت کنند. وقتی قهوه می‌نوشید، کافئین معده را اسیدی‌تر می‌کند و تخلیه آن را سرعت می‌بخشد، که باعث جذب سریع‌تر این داروها می‌شود. این می‌تواند خوب باشد، چون مسکن زودتر اثر می‌کند، اما ممکن است خطر عوارضی مثل تحریک معده یا حتی خونریزی گوارشی را افزایش دهد.
برچسب مسکن‌ها را چک کنید و ببینید آیا کافئین دارند یا خیر. اگر معده حساسی دارید، قهوه را با فاصله از مسکن‌ها مصرف کنید یا به قهوه بدون کافئین روی بیاورید. اگر بعد از مصرف مسکن و قهوه احساس ناراحتی معده کردید، با داروساز مشورت کنید.

مسکن ها با قهوه تداخل دارند

۵. داروهای قلبی

کافئین می‌تواند فشارخون و ضربان قلب را برای سه تا چهار ساعت بالا ببرد. اگر داروهای فشارخون یا داروهای کنترل آریتمی (نامنظمی ضربان قلب) مصرف می‌کنید، این اثر می‌تواند با هدف داروی شما تداخل کند و باعث شود فشارخون یا ضربان قلب‌تان کنترل نشود.
این به این معنا نیست که باید قهوه را کاملاً کنار بگذارید، اما باید حواستان به واکنش بدن‌تان باشد. برای برخی افراد، حتی یک فنجان قهوه می‌تواند علائم را بدتر کند، در حالی که برخی دیگر با چند فنجان مشکلی ندارند.

اگر داروی فشارخون یا آریتمی مصرف می‌کنید، تأثیر قهوه را روی علائم‌تان بررسی کنید. مثلاً فشارخون یا ضربان قلب‌تان را بعد از قهوه اندازه بگیرید. اگر احساس تپش قلب یا افزایش فشارخون کردید، مصرف کافئین را کم کنید یا قهوه بدون کافئین را امتحان کنید. با پزشک یا داروساز درباره مقدار مجاز کافئین برای شرایط شما صحبت کنید.

نکات کلی برای جلوگیری از تداخل قهوه و دارو

حالا که می‌دانید قهوه چطور می‌تواند با داروهایتان تداخل کند، بیایید چند نکته کاربردی را مرور کنیم تا هم از قهوه لذت ببرید و هم سلامت‌تان به خطر نیفتد:

• زمان‌بندی را رعایت کنید: برای داروهایی مثل لووتیروکسین و بیس‌فسفونات‌ها، همیشه دارو را با معده خالی و با آب مصرف کنید و ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از قهوه یا صبحانه صبر کنید.
• برچسب داروها را بخوانید: بسیاری از داروهای بدون نسخه (مثل مسکن‌ها یا قرص‌های سرماخوردگی) کافئین دارند. این را با قهوه ترکیب نکنید تا از عوارض جلوگیری شود.
• به بدن‌تان گوش کنید: اگر بعد از قهوه احساس بی‌قراری، تپش قلب، بی‌خوابی یا ناراحتی معده کردید، ممکن است نشانه تداخل باشد. مصرف کافئین را کم کنید یا به قهوه بدون کافئین روی بیاورید.
• با پزشک یا داروساز مشورت کنید: اگر مطمئن نیستید که قهوه با داروی شما سازگار است، یک گفت‌وگوی کوتاه با داروساز یا پزشک می‌تواند خیال‌تان را راحت کند.

جمع‌بندی

قهوه بخش دوست‌داشتنی زندگی خیلی از ماست، اما وقتی پای دارو وسط می‌آید، باید کمی محتاط باشیم. کافئین می‌تواند با داروهای سرماخوردگی، تیروئید، ضدافسردگی، ضد روان‌پریشی، مسکن‌ها و داروهای قلبی تداخل کند و باعث کاهش اثربخشی یا افزایش عوارض شود. با رعایت زمان‌بندی مصرف دارو، خواندن برچسب‌ها، توجه به واکنش‌های بدن و مشورت با پزشک یا داروساز، می‌توانید هم از قهوه لذت ببرید و هم مطمئن باشید که داروهایتان درست کار می‌کنند.
اگر هنوز سوالی درباره تداخل قهوه با داروهایتان دارید یا می‌خواهید بدانید چطور رژیم غذایی‌تان روی درمان تأثیر می‌گذارد، در بخش نظرات بنویسید یا فرم تماس ما را پر کنید. برای اطلاعات بیشتر درباره تغذیه و سلامت، مقاله‌های دیگر ما مثل «چگونه رژیم غذایی‌تان را با داروهایتان هماهنگ کنید» را بخوانید. بیایید با آگاهی بیشتر، هم از قهوه‌مان لذت ببریم و هم سلامت‌مان را حفظ کنیم!