قهوه برای سردرد خوبه یا بد؟ بررسی علمی و واقعی تأثیر کافئین بر سردرد
برای آنکه سریع و مطمئن شوید، بیایید با یک پاسخ صریح شروع کنیم: کافئین میتواند هم یک مسکن قوی باشد و هم یک محرک شدید، و کلید آن در دوز و ثبات شماست. درواقع یک یا دو فنجان قهوه میتواند شما را از سردرد نجات دهد و دوز بالا یا قطع ناگهانی آن، سردرد را تشدید خواهد کرد. اگر دنبال فهمیدن چگونگی این تاثیر هستید، تا پایان این راهنما با ما همراه باشید.
نحوه تاثیر کافئین روی سردرد
برای اینکه قضیه را بهتر درک کنیم، باید ببینیم کافئین در مغز ما دقیقا چه کار میکند. کافئین مثل یک هکر ماهر در سیستم عصبی مرکزی عمل میکند و وقتی وارد بدن میشود، به سرعت جذب شده و به مغز میرسد. در مغز با گیرندههای آدنوزین رقابت میکند. این رقابت باعث میشود، کافئین بتواند هم نقش تسکیندهنده بگیرد و هم نقش محرک.
الف. نقش تسکیندهنده
هنگامی که سردرد، بهخصوص سردرد میگرنی، به سراغ ما میآید، رگهای خونی در اطراف مغز تمایل به گشاد شدن پیدا میکنند. این گشادشدن باعث افزایش جریان خون و فشار بر روی اعصاب درد میشود. کافئین در اینجا نقش یک مُنقبضکننده عروق را بازی میکند. کافئین این رگهای گشادشده را تنگ میکند، دقیقا مانند بستن یک شیر آب باز.
با کاهش جریان خون، فشار کم شده و درد فروکش میکند. به همین دلیل است که کافئین در دوزهای پایین و در ترکیب با برخی مسکنها، حکم یک نجاتدهنده را دارد. در واقع کافئین در ترکیب با داروهای مسکن مانند آسپیرین یا ایبوپروفن، جذب آنها را تا ۴۰ درصد افزایش میدهد.
از آنجایی که کافئین ساختاری شبیه به آدنوزین دارد؛ با نشستن بر روی گیرندههای آدنوزین، مانع از کارکرد آن میشود و به این ترتیب، از عامل گشاد شدن رگها جلوگیری میکند. این همان دلیلی است که قهوه شما را بیدار و هوشیار نگه میدارد.
ب. نقش محرک
مشکل زمانی آغاز میشود که مغز با مصرف مداوم قهوه، به انقباض عروقی عادت کند. مصرف منظم کافئین باعث میشود بدن برای جبران، تعداد گیرندههای آدنوزین را افزایش دهد تا بتواند بر اثر کافئین غلبه کند. اگر شما بهطور منظم مثلا بیش از 200 میلی گرم قهوه در روز بنوشید و ناگهان آن را قطع کنید، چه اتفاقی میافتد؟ رگهای خونی که به زور تنگ نگه داشته شده بودند، بدون رقیب مانده و گشاد میشوند.
این گشاد شدن شدید و ناگهانی عروق، عامل اصلی سردردهای ناشی از ترک است که معمولا از 12 تا 24 ساعت پس از آخرین فنجان شروع شده و میتواند تا چند روز ادامه پیدا کند. در واقع، بدن شما به دلیل کمبود کافئین، با حالت «خماری» مواجه شده است.

تاثیر قهوه روی میگرن
تاثیر کافئین روی میگرن
افرادی که با میگرن یا سردردهای تنشی دورهای دست و پنجه نرم میکنند، بیش از هرکس دیگری باید محتاطانه قهوه بنوشند. اگر میگرن دارید و میخواهید از فواید قهوه بهره ببرید، باید یک اصل ساده را رعایت کنید: ثبات و اعتدال. دوز ایدهآل برای تقویت مسکنها و پیشگیری از سردرد، معمولاً در محدوده 100 تا 200 میلی گرم است؛ چیزی معادل یک تا دو لیوان قهوه دمی یا دو شات اسپرسو در یک روز.
اگر مصرف روزانه شما به سه وعده یا بیشتر میرسد یا از مرز 200 میلی گرم عبور میکند، شانس تحریک حملات میگرن یا تبدیل شدن آن به یک سردرد روزانه افزایش پیدا میکند. برخی مطالعات حتی هشدار میدهند که نقطه عطف افزایش ریسک برای برخی افراد، کمی پایینتر از 100 میلی گرم است. برای آگاهی از میزن مصرف مجاز قهوه سری به بلاگ مربوطه بزنید.
چه نوع قهوهای برای افراد مستعد سردرد بهتر است؟
همه قهوهها یکسان نیستند. تفاوت در نوع دانه، میزان برشتهکاری و شیوه دمآوری میتواند تأثیر متفاوتی بر سردرد داشته باشد.
قهوه عربیکا
دانه های عربیکا ملایمتر، کمکافئینتر و خوشعطرتر هستند و برای کسانی که به کافئین حساسند گزینه مناسبتری محسوب میشوند. میتوانید قهوه عربیکا با رست متوسط را انتخاب کنید تا طعم متعادل و اثر آرامتری داشته باشد.
قهوه روبوستا
دانه های روبوستا کافئین بیشتری دارند و برای کسانی مناسب است که دنبال بیداری و تمرکز بالا هستند. اما روبوستا در افراد مستعد میگرن ممکن است درد را تشدید کند و پیشنهاد میشود با عربیکا ترکیب شود.
قهوه ترک
قهوه ترک به دلیل آسیاب ریز و دمآوری آهسته، مقدار کافئین بالایی دارد. اگر به سردرد حساس هستید، بهتر است مصرف قهوه ترک را به حداقل برسانید. البته میتوانید از قهوه ترک با رست سبکتر استفاده کنید تا اثرش ملایمتر شود.
راهنمای عملی مدیریت مصرف
اکنون که رابطه پیچیده کافئین و سردرد را درک کردید، قدم بعدی انتخاب و مدیریت قهوه روزانه شماست. این کار با اطمینان از کیفیت دانهها شروع میشود.
الف. انتخاب قهوه مناسب و دوزبندی دقیق
کافئین موجود در قهوه، بسته به نوع دانه (عربیکا یا روبوستا)، درجه رست و روش دمآوری، بسیار متفاوت است.
- تفاوت دانهها: همانطور که گفتیم دانههای عربیکا، کافئین کمتری دارند و معمولاً برای کسانی که به کافئین حساس هستند، مناسبترند. در مقابل، روبوستا کافئین بالاتری دارد. شما میتوانید با خرید قهوه ترکیبی با درصد روبوستای کمتر، کافئین مصرفی خود را بهتر کنترل کنید.
- روش دمآوری: یک شات اسپرسو کافئین بیشتری در حجم کمتر دارد، اما یک فنجان قهوه قطرهای بزرگ (Drip Coffee) بهطور کلی کافئین بیشتری وارد بدن شما میکند.
- پیشنهاد: برای شروع یک روز بدون سردرد، میتوانید با خرید اینترنتی قهوه اسپرسو از یک رستری معتبر، دوز مصرفی خود را دقیقا اندازهگیری کنید.

سردرد ناشی از ترک قهوه
ب. راهنمای ترک هوشمندانه کافئین
اگر تصمیم گرفتهاید مصرف کافئین خود را کاهش دهید تا از سردردهای مزمن رها شوید، ترک ناگهانی ممنوع است.
- کاهش پلکانی: مصرف روزانه خود را هر هفته 25% کاهش دهید. به جای قطع کامل، بخشی از آن را با قهوه دیکاف یا چای جایگزین کنید.
- آبرسانی قوی: کافئین ادرارآور است. در طول دوره ترک، مصرف آب خود را افزایش دهید؛ زیرا کمآبی میتواند علائم ترک را تشدید کند.
- مدیریت درد: برای مدیریت سردردهای ناگهانی ترک، از مسکنهای بدون کافئین (مانند ایبوپروفن یا استامینوفن ساده) استفاده کنید، اما باز هم محدودیت 2 بار در هقته را رعایت کنید.
حالا که میدانید برای مدیریت سردرد، کیفیت و ثبات دوز چقدر مهم است، انتخاب یک منبع معتبر برای تهیه و خرید قهوه تازه، حیاتی است. در هوفر کافی، ما نه تنها فروشنده، بلکه یک سایت تخصصی قهوه و برشته کاری قهوه هستیم که تمام مراحل از دانه تا فنجان را کنترل میکنیم.
ما میدانیم که رسیدن بهموقع قهوه، بخشی از ثبات دوز روزانه شماست. به همین دلیل، هوفر کافی برای سفارشهای بالای مبلغ مشخص، خدمات فروش قهوه با ارسال رایگان به سراسر کشور را ارائه میدهد. این تضمین میکند که شما همواره به بهترین قهوه دسترسی داشته باشید.
چند نکته عملی برای پیشگیری از سردرد ناشی از قهوه
-
همیشه همراه قهوه، آب بنوش تا بدن کمآب نشود.
-
زمان مصرف قهوه را ثابت نگه دار (مثلاً همیشه ساعت ۱۰ صبح).
-
هیچوقت در حالت گرسنگی یا خستگی زیاد قهوه نخور.
-
اگر قصد ترک داری، مقدار را تدریجی کم کن.
-
کیفیت دانه و تازگی برشتهکاری تأثیر مستقیم دارد؛ از منابع معتبر خرید کن.
جمعبندی نهایی
رابطه شما با قهوه نباید یک قمار باشد. با درک مکانیسمهای تخصصی عمل کافئین، میتوانید آن را از یک عامل بالقوه سردرد به یک ابزار درمانی تبدیل کنید. اصل اساسی این است: مصرف ثابت روزانه و رعایت دوز حداکثر 200 میلی گرم در روز. اگر به دنبال قهوهای هستید که بتوانید با اطمینان کامل آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید، ما در هوفر کافی تعهد میدهیم که تازهترین و باکیفیتترین قهوهها به دست شما برسانیم.
همین حالا میتوانید نسبت به مشاهده و خرید اینترنتی قهوه با ارسال رایگان اقدام کنید تا با خیال راحت، هر روز یک فنجان سلامتی بنوشید. اگر در مورد انتخاب دانههای متناسب با حساسیتهای بدنی خود سؤال دارید، همین حالا برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید